Fenigrè
Trigonella foenum-graecum
Fabaceae Leguminosae
Àutri noum : Fenegrè, Senigrè, Senegrè, Sinegrè.
Noms en français : Fenugrec, Sénégrain.
Descripcioun :Lou fenigrè que nous vèn dis Indo e d'Óuriènt-Mejan es esta proun cultiva à passa tèms, tre l'Age-mejan. Aro èi devengu forço rare au nostre. Sèmblo proun à Trigonella gladiata, pamens se tèn dre, si fueio soun mai grando (> 11 mm), sa dòusso mai longo (> 5 cm, sènso lou bè) e si grano soun mai lisco.
Usanço :Li grano soun couneigudo coume sabourun en Asìo e au Maghreb e coume planto medecinalo. Es uno planto vertuouso contre lou diabète, d'ùni cancer e li proublèmo de coulesteròu bonodi sis anti-óussidant. Fai passa li mau d'estoumac e la fatigo. Es couseia de manja li grano greiado, grihado o boulido emé de méu pèr leva un pau l'amarun.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Trigonella
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 11 à 12 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1000 m
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Óurigino asiatico
Ref. sc. : Trigonella foenum-graecum L., 1753
Ipno-di-fueio-de-ciprès
Hypnum cupressiforme
Hypnaceae
Nom en français : Hypne cypres.
Descripcioun :Aquelo mousso pluroucarpo proun coumuno se pòu vèire un pòu d'en pertout tant que lou relarg èi pas trop sè o bagna. Pòu faire de gràndi tepo. La formo e la taio soun uno pau chanjadisso, se fau fisa à la fueio pèr se pas engana. Aquéli soun en formo de daio, clinado devers lou bas e devènon de mai en mai fino vers lou bout. I'a generalamen pas de costo (o courto e doublo au microuscope).
Usanço :Se pòu engana emé d'aùtri Hypnum coume Hypnum andoi qu'a un oupercule mamelouna o Hypnum jutlandicum que se recounèis à sa coulour blanquinouso.
Port : Pluroucarpo
Taio : 3 à 8 cm
Fueio : 1 à 2,2 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hypnum
Famiho : Hypnaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 0,7 à 1,2 cm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido :
Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 10 à 1800 m
Aparado : Noun
Setèmbre à desèmbre
Liò : Roco
- Sòu
- Souco
- Legno
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Hypnum cupressiforme Hedw., 1801